Tuyên Quang là một tỉnh miền núi của phía Bắc Việt Nam ta, nơi khởi phát hội tụ cũng như giao thoa giữa các nền văn hoá các dân tộc thiểu số vùng núi phía Bắc, có nhiều những lễ hội vô cùng đặc sắc, những câu chuyện truyền thuyết và cả những làn điệu dân ca thắm đượm tình người. Bên cạnh đó Đặc sản Tuyên Quang cũng là một trong những nét đặc sắc không thể bỏ lỡ mỗi khi có cơ hội đến với nơi đây, nơi hội tụ của nền ẩm thực vùng núi phía Bắc độc đáo, trứ danh. Sau đây xin mời quý độc giả cùng Món Ngon Mỗi Ngày – Ranee cùng khám phá nhé!
1. Bánh Gai Chiêm Hóa – Đặc sản Tuyên Quang làm quà
Ngoài mắm cá ruộng, món bánh gai Chiêm Hoá cũng đóng góp như là một hương vị đặc sắc cho nền văn hoá ẩm thực của vùng đất Tuyên Quang.Bánh gai được làm từ bởi lá gai, gạo nếp, cùng với đỗ xanh và dừa tơi, mứt bí cùng với hạt sen, dầu chuối và mỡ lợn. Muốn có được một chiếc bánh thơm ngon thì khâu chọn nguyên liệu loại gạo nếp cái hoa vàng là quan trọng, đãi sạch rồi sau đó đem đi ngâm cùng với nước lạnh để qua đêm, tiếp đến để cho ráo nước và xay nhuyễn thành bột.
Lá gai đem đi phơi khô tước bỏ hết phần gân, sau đó thái nhỏ, đem đi luộc rồi vắt kiệt nước, xay nhuyễn rồi trộn cùng với bột và mật mía giúp làm vỏ bánh. Hương vị của lá gai quyện vào với mùi hương thơm của gạo nếp cùng với lá chuối khô, giúp tạo nên được hương vị món ăn thêm thơm ngon rất đặc trưng.
2. Cam Sành Hàm Yên trở thành đặc sản Tuyên Quang không thê bỏ lỡ
Cam sành của Hàm Yên là loại cam có thương hiệu của nước ta, Cam sành Hàm Yên khi chín có sắc màu vàng sậm, tỷ lệ đường trong quả đạt lên tới khoảng 16%, rất ngọt. Cam sành Hàm Yên được tổ chức kỷ lục Việt Nam chứng nhận cũng như là công bố “Tốp 50 loại trái cây đặc sản nổi tiếng nhất của Việt Nam”; được xếp hạng vào “Tốp 10 thương hiệu – nhãn hiệu nổi tiếng nhất của Việt Nam”.
Hấp thụ được những tinh hoa đến từ đất, gió và nắng cũng như từ nguồn nước mát, trong lành đến từ ngọn núi Phá Phúng, cam Hàm Yên mang đến một hương vị đặc trưng rất riêng, hương vị ngọt cũng khác hẳn so với loại cam sành ở vùng khác. Những tép cam vàng mọng nước, thơm ngon cũng như thanh mát vô cùng là nổi tiếng không những chỉ ở trong tỉnh mà là trên cả nước đều được biết đến.
Theo nghiên cứu, cam sành Hàm Yên chính là loại cam có giá trị dinh dưỡng rất cao, chứa khoảng 16% hàm lượng đường, hàm lượng vitamin C từ 40 cho đến 90 mg/100 gam cam tươi. Bên cạnh đó, cam sành Hàm Yên còn có chứa những chất axit hữu cơ, trong đó có nhiều những loại axit có hoạt tính sinh học khá cao cùng với các chất khoáng và dầu thơm.
3. Đặc Sản Tuyên Quang Na Hang – Lê Hồng Thái hương thơm đặc trưng
Xã Hồng Thái thuộc huyện Nà Hang chính là một mảnh đất có chứa nhiều loại hoa thơm và quả ngọt. Vẻ đẹp của mảnh đất này từ lâu nay đã và đang được đưa vào trong thơ ca, nhạc và họa: “Mận Hồng Thái, gái Thượng Lâm”, “Hồng Thái ơi mùa này thơm hương mận…”.
Nhắc đến Hồng Thái, chúng ta ta không thể không nhắc đến cây lê, một loài cây đặc sản có từ lâu đời ở trên mảnh đất này. Lê tại Hồng Thái vốn có hương vị chua chát, chỉ người ăn quen mới có thể cảm nhận hết được hương vị thơm ngon đậm đà.
4. Lạp Xưởng Suối Khoáng tỉnh Tuyên Quang – Đặc sản Tuyên Quang
Lạp xưởng thực chất chính là loại thịt lợn đen nhồi vào lòng của thịt lợn đen rồi sau đó đem đi phơi nắng cũng như được treo lên gác bếp. Nhờ đó mà lạp xưởng có thể bảo quản được suốt quanh năm.
Đây chính là phương thức vô cùng độc đáo để làm lạp xưởng của đồng bào dân tộc ở vùng cao giúp chúng ta có được thực phẩm dự trữ lâu dài trong nhà đồng thời giúp tạo ra được một món ăn ngon đặc sản thơm ngon cùng với hương vị cực kỳ là đặc biệt. Đến với khu du lịch suối khoáng Mỹ Lâm, đừng quên thưởng thức qua món Cơm Lam – Lạp Xưởng suối khoáng nhé.
5. Hồng Ngâm Xuân Vân – Ẩm thực Tuyên Quang
Hồng ngâm Xuân Vân vẫn luôn được người tiêu dùng ở trong lẫn ở ngoài tỉnh ưa chuộng và có thể sử dụng ăn tươi hay đem làm mứt, bột dinh dưỡng…Quả hồng ngâm Xuân Vân có giá trị dinh dưỡng cực kỳ cao, có lợi dành cho sức khỏe của người sử dụng. Ngoài việc cung cấp đường, Vitamin C thiết yếu dành cho cơ thể, quả hồng ngâm còn cung cấp một số dưỡng chất như là kali, phốt pho và sắt… đặc biệt là nó không có chứa cholesterol hay là chất béo.
Về với Xuân Vân (Yên Sơn) để có thể được ăn những loại quả hồng ngâm thì chúng ta mới có thể thấy được hết cái dư vị thơm ngon của loài quả nức tiếng xứ Tuyên này. Những quả hồng được gọt hết phần vỏ, óng sắc vàng, ăn rất giòn và ngọt. Hồng tại vùng này khó nơi nào có thể sánh được, hồng ngâm chính hiệu Xuân Vân có quả thon, nhỏ (người trồng hồng còn thường gọi là trái hồng thóc).
Để quả hồng được giòn, ngọt, ngay khi trảy từ cây xuống cần phải rửa thật sạch bằng nước trong rồi sau đó mới đưa vào để ngâm. Ngâm hồng trong 01 ngày phải thay nước khoảng 01 lần, bao giờ đủ 02 đêm, 02 ngày và 06 tiếng để cho ráo hồng, khi bổ quả hồng thấy có ánh cát, có người sẽ thường gọi là phấn hồng thì lúc đó hồng ăn mới được ngon.
6. Gỏi Cá Bỗng Sông Lô – Mùi thơm đặc trưng đặc sản Tuyên Quang
Gỏi cá vốn chính là một trong những loại hải sản món ăn chiếm được sự yêu thích của nhiều người. Không những bởi vì hương vị thơm ngon mà còn cực kỳ dễ ăn. Thông thường gỏi cá sẽ được trộn cùng với các loại rau gia vị khác. Điều này cũng giúp đem đến cho món ăn được sự thanh mát đồng thời dễ ăn hơn.
Đến với Tuyên Quang chúng ta sẽ được thưởng thức món gỏi cá bỗng sông Lô. Một món ăn chỉ có tại vùng đất này đồng thời cũng chỉ tại nơi đây mới mang lại được hương vị đặc trưng cho người thưởng thức. Cho dù chỉ thử qua một lần thôi cũng sẽ khiến chúng ta khó lòng nào quên được hương vị đặc biệt của món ăn này.
Gỏi cá Tuyên Quang không sử dụng thính gạo mà sử dụng ngay chính xương cá băm nhỏ rang vàng, cán mịn rồi sau đó trộn đều với lạc rang giã rối, ăn cùng với những lát cá thái mỏng kèm theo là gia vị cùng với rau thơm và những loại lá rừng nước sốt gia vị sánh ngọt vô cùng hấp dẫn, thích thú cực kỳ. Cá bỗng để chế biến món ăn, món gỏi cần phải là loại cá nuôi được từ 1,5 cho đến 2 năm, có khối lượng đạt từ 2,5 cho đến 3kg, phần thịt chắc.
7. Đặc sản Tuyên Quang Cơm Lam – Thưởng thức món ăn ngon phố Tuyên Quang
Cơm lam của đất Tuyên Quang không những có nhiều điểm khác biệt so với tại vùng miền vùng cao khác nhưng cực kỳ là phổ biến cũng như là một nét ẩm thực khó quên tại mảnh đất này. Ai ai đã từng thưởng thức qua món cơm lam tại nơi đây chắc hẳn sẽ không bao giờ có thể quên được hương vị dẻo thơm của nếp. Hương thơm và mùi vị bùi của cơm dẻo, hương vị cay của gừng, hương vị ngọt từ nước ống tre, hương vị thanh thanh của lá chuối, mùi của khói bếp lửa cực kỳ là quyến rũ.
Cơm lam có thể ăn ngay hay để cả tuần mà vẫn giữ được mềm, ngon đồng thời không bị hỏng, và có thể ăn cùng với nhiều những thức ăn khác.
8. Tuyên Quang có đặc sản chè Bát Tiên – Ẩm thực văn hóa Tuyên Quang
Trong những tỉnh miền núi phía Bắc, cùng Thái Nguyên và Tuyên Quang được coi như là một trong những tỉnh có diện tích sản lượng chè lớn. Cây chè cực kỳ phù hợp đối với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Nhiều vùng gò đồi được bà con chuyển sang trồng chè vô cùng là thích hợp. Diện tích hàng năm vẫn được mở rộng, điều này chứng tỏ cây chè ngày càng giữ một vai trò quan trọng ở trong đời sống của nhiều người dân.
Ai đến với Tuyên Quang để mà thưởng thức hương vị chè đều phải tấm tắc khen ngon. Mỗi khi thưởng thức, chén chè có hương vị chát chuyển sang vị ngọt dần cũng như có mùi thơm vô cùng đặc trưng thì không lẫn vào đâu được. Uống vào mà cứ như nhớ mãi cái cái hương vị ấy, hương vị của chè xứ Tuyên.
9. Xôi Ngũ Sắc – Thưởng thức những món đặc sản Tuyên Quang thơm ngon
Xôi ngũ sắc (gồm có 05 màu, gồm màu trắng, màu xanh, màu đen, màu đỏ và màu vàng) được làm để dâng tế cho thần linh. Theo quan niệm của đồng bào dân tộc Tày thì đây chính là biểu tượng của “ngũ hành”, tượng trưng cho kim, mộc, thủy, hỏa và thổ – Đại diện cho 5 yếu tố vật chất giúp tạo ra được sự sống.
Thưởng thức món xôi ngũ sắc này quý du khách không những có thể cảm nhận được hương vị thơm ngon mà còn được chiêm nghiệm được những triết lý sâu xa về thuyết ngũ hành ở trong tín ngưỡng của đồng bào dân tộc người Tày.
10. Rượu Ngô Na-Hang, đặc sản của người dân Tuyên Quang mua về làm quà
Rượu ngô Na Hang chính là một loại rượu rất hữu dụng thơm ngon nổi tiếng, mang đậm hương vị của người dân tộc đồng bào vùng núi phía Bắc. Rượu ngô Na Hang được coi như là một trong những đặc sản Tuyên Quang nổi tiếng bậc nhất, với hương vị thơm nồng và êm dịu mỗi khi uống thử qua. Đến với Tuyên Quang, du khách sẽ được ngắm nhiều quan cảnh đẹp, ăn nhiều những món ăn ngon cũng như không thể thiếu thưởng thức thứ hương vị đặc sản của rượu ngô Na Hang thơm ngon nức tiếng bấy lâu nay.
Ngô được chọn để nấu rượu cũng phải được chọn lọc thật kỹ lưỡng, ngô phải là loại giống ngô vàng cho ra hạt đều, không có mối mọt. Nồi ngô được bung ở trong nồi đồng mất cả nửa ngày trời, những người phụ nữ cũng như trẻ con được giao trọng trách giữ bên bếp lửa để lửa luôn được cháy đều. Mực nước ở trong nồi bao giờ cũng phải sấp trên mặt ngô, cho đến khi nào ngô nở ra là đạt.
Khi ngô được bung xong được đem đổ ra một cái nong to để ở ngay giữa nhà, phải chờ cho đến khi ngô được nguội thì ta mới rắc men còn nếu nóng vội coi như là bị hỏng cả nồi ngô. Men trộn đều cùng với ngô nhiều lần sau đó vun thành đống và sử dụng một cái chăn to để phủ lên trên chốc. Cũng giống như men mỗi khi nào ngô xuất hiện 01 lớp màng màu trắng, lúc sờ tay vào cảm thấy nóng ấm là chúng ta có thể đem đi ủ.
11. Măng Khô Tuyên Quang – Món ăn đặc sản Tuyên Quang
Đến với Tuyên Quang mà không nếm thử qua món Măng Khô quả thật là điề thiếu xót, măng khô Tuyên Quang từ xưa cho đến ngày nay đã cực kỳ nổi tiếng về độ ngon, sở hữu những giá trị dinh dưỡng cao. Bởi vậy, nên bất cứ ai mỗi khi đặt chân du lịch lên chốn vùng núi cao Tây Bắc (đặc biệt chính là vùng đất Tuyên Quang) đều cố mà tìm mua cho bằng được món thức măng khô tại nơi đây để về làm quà dành cho người thân.
Măng khô Tuyên Quang chính là một món quà hương rừng tinh tuý của mảnh đất miền núi. Từ măng nứa, cho đến măng tre hay măng mai… có thể chế biến thành nhiều món ăn như là măng xào, măng cuốn, hay măng nhồi thịt và măng đắng luộc chấm mẻ… Món nào cũng đều có hương vị riêng, đậm đà và vô cùng khó quên. Măng còn để ngâm chua, hay đem đi xào cùng với thịt trâu, một món ăn cực kỳ đặc biệt đặc sản của người dân tộc vùng núi cao Việt Nam.
12. Mắm Cá Ruộng – Chiêm Hóa, thưởng thức những món ngon, món ăn hấp dẫn
Mắm cá ruộng Chiêm hóa chính là một món ăn đặc sản ngon nức tiếng gầ xa của vùng đất Tuyên Quang. Không những đơn thuần là một món ăn, Mắm cá ruộng còn chính là một vị thuốc độc đáo của người dân đồng bào dân tộc Tày ở Chiêm Hóa là món đặc sản Tuyên Quang nức tiếng gần xa mà nếu những ai không ăn qua thì quả thật là uổng phí trong mỗi chuyến đi của mình.
Để có được hũ mắm cá thơm ngon tuyệt hảo, bà con vùng dân tộc Tày tại nơi đây đã phải mất đúng 13 tháng trời: Nuôi cá ở ruộng 03 tháng, ủ men làm mắm khoảng 10 tháng. Mặc dù là một món ăn dân dã của đồng quê nhưng hương vị ngon mặn mòi, thơm ngọt của thứ mắm này sẽ khiến cho du khách không ngần ngại mua thêm cho mình thêm một ít nữa.
13. Ngô Nếp Soi Lâm – Món ăn rất đặc biệt đặc sản Tuyên Quang
Ngô nếp Soi Lâm bắp nhỏ, bẹ mỏng, lõi nhỏ đặc, ngô luộc lên có hạt trong và bóng, ăn vào rất dẻo mang hương vị ngọt thanh không khác gì so với thứ ngô nếp nương của đồng bào vùng cao. Ngô nếp Soi Lâm chính là ngô nếp ta, ngô giống do bà con nơi đây tự bảo quản. Tương truyền rằng, ngô nếp được trồng tại Soi Lâm từng được chọn lựa làm quà tiến vua. Bây giờ ngô nếp Soi Lâm vẫn nức lòng các thực khách.
14. Bưởi Soi Hà – Xuân Vân đặc sản Tuyên Quang làm quà cho người thân
Bưởi Soi Hà, Xuân Vân từ lâu đã trở nên nổi tiếng, làm nức lòng người khi có dịp được thưởng thức. Quả to, có phần vỏ mỏng, màu sắc vàng láng mịn trông cực kỳ bắt mắt. Khi ăn múi bưởi khô dóc, tôm to, có hương vị ngọt thanh mát và hương thơm dịu.
15. Vịt Bầu Minh Hương – Món ăn dân dã mà hấp dẫn – Đặc sản Tuyên Quang
Trong dân gian thường truyền nhau câu nói rằng “Nếu lên Hàm Yên mà chưa thưởng thức qua món đặc sản Vịt bầu Minh Hương thì coi như là chưa đến”; và loài vịt Minh Hương chính là loài vật nuôi được xếp vào loại “Tứ đại gia” ở trong ngành nông nghiệp của huyện miền núi Hàm Yên với câu ca rằng “nhất keo, nhì cam, tam trâu, tứ vịt”.
Vịt có thể chế biến thành món luộc, quay hay hấp hoặc om cùng với sấu, rang muối, sào sả ớt chua cay. Đặc biệt, món vịt bầu Minh Hương xôi trõ cùng với gạo nếp được người dân ở trong xã coi đây như là một món ăn truyền thống của người dân tại bản địa. Món ăn đến từ vịt được Ủy ban nhân dân tỉnh đề cử vào Top 100 món ăn đặc sản của Việt Nam 2016.
16. Lời kết
Trên đây là những thông tin bổ ích về các món Đặc sản Tuyên Quang hiện nay, dauanranee.com.vn mong rằng du khách sẽ có được cho mình thông tin hữu ích. Chọn lựa được những loại đặc sản cũng như là địa chỉ thưởng thức lý tưởng nhất dành cho mình, mỗi khi có cơ hội đến với Tuyên Quang nhé!
Một số món ngon đặc sản khác
